Baby’s met een (verborgen) te korte tongriem en osteopathie

De tongriem is een weefsel die de tong met de mondbodem verbindt. Wanneer de tongriem te kort is, kan dit voor een verminderde mobiliteit zorgen van de tong en daarmee een verminderde functie. Denk hierbij aan het drinken aan de borst of aan de fles, praten of bijvoorbeeld tongzoenen.

Vaak wordt een te korte tongriem gediagnosticeerd wanneer de borstvoeding niet goed gaat of wanneer een baby zijn fles niet netjes drinkt. Daarnaast kunnen er tal van andere problemen zich voordoen als gevolg van een te korte tongriem. Dit kunnen reflux, krampjes of een voorkeurshouding zijn.

Toch zie ik regelmatig ouders die met hun baby bij mij in de praktijk komen en er dan ontdekken, dat zijzelf of hun oudere kind ook een te korte tongriem heeft.

 

Bij Gorte Osteopathie worden dagelijks baby’s behandelt met (verborgen) te korte tongriemen. Soms ter voorbereiding op het klieven en soms als nazorg. Hierover later meer.

​

Wat doet een osteopaat bij een baby met een te korte tongriem?

Hoe een osteopathie behandeling eruit ziet bij een baby met een te korte tongriem kan per baby verschillen, het is geen standaard recept. Bij een enkele baby is het alleen de mondbodem die gespannen is en ‘losgemaakt’ dient te worden, maar bij het overgrote deel van de baby’s zijn er verschillende weefsels die ervoor zorgen dat de tongriem te kort lijkt of waarvan de te korte tongriem ervoor gezorgd heeft dat deze weefsel gespannen geworden zijn.

Dit kan zowel het geval zijn bij een zichtbare te korte tongriem als bij een verborgen te korte tongriem. Een verborgen te korte tongriem is lastiger te beoordelen, maar is voor een osteopaat net zo makkelijk te behandelen. Bij beide kan een baby hetzelfde compensatiegedrag vertonen.

In het lichaam zitten alle weefsels met elkaar verbonden met spieren, pezen, fascia, botten en/of zenuwstelsel. Deze hebben allemaal invloed op elkaar en als de ene ‘vast’ zit, gaat de andere compenseren. Dit wordt ook wel compensatiegedrag genoemd.

​

De weefsels die ik vaak tegenkom als ‘boosdoener’ bij baby’s met een te korte tongriem zijn:
 

De mondbodem: De onderste verbinding van de tongriem

De mondbodem is een groep spieren die tussen je onderkaken ligt. De tongriem zit aan de onderkant vast aan de mondbodem en aan de bovenkant vast aan de tong. De mondbodem moet op en neer kunnen bewegen. Als deze in constante contractie staat, dan wordt de tong via de tongriem naar beneden getrokken. De tong is in deze toestand niet in staat om volledig tegen het gehemelte aan te liggen en/of te duwen. De golvende beweging is nodig om te kunnen drinken uit de borst of fles. Je baby kan dit soms nog compenseren door een halve golfbeweging te maken, afhankelijk welke klasse te korte tongriem je baby heeft.

Een gespannen mondbodem gaat eigenlijk altijd samen met te gespannen kaakspieren. Sommige moeders zullen dit meteen herkennen als je baby met zijn kaken klemt aan de borst. Als een baby met zijn kaken klemt, compenseert hij/zij net een stukje om meer ruimte te creëren in de tongbeweging om te kunnen drinken. Je kan je natuurlijk voorstellen dat deze trucjes veel meer energie kosten dan het reflexmatige correcte drinken en dat je baby de neiging heeft om aan de borst in slaap te vallen.

​

De borstkas: Het borstbeen, ribben en borstwervelkolom

De tong zit via de tongriem, de mondbodem en de halsspieren vast aan het borstbeen. Wanneer het borstbeen niet mobiel is en niet goed op en neer kan bewegen (wat normaliter bij elke ademhaling ook gebeurd) kan dit de mondbodem naar beneden trekken.

Daarbij komt dat wanneer baby’s een stijve of gespannen borstkas hebben, zij vaak ook niet in staat zijn om een grote aanhap te maken.

Typisch hoor ik vaak van ouders dat de baby’s die een niet beweeglijk borstkasje hebben ook niet gemakkelijk kunnen boeren en zij ook niet graag op hun buikje gelegd worden.

​

Het tongbeen

Het tongbeen is eigenlijk je adamsappel. Deze gaat bij elke keer als je slikt omhoog en naar beneden en draait mee als je het hoofd draait. Dit is een geval die ik vaak zie als baby’s met de navelstreng om hun nekje zijn geboren. Als het tongbeen niet mobiel genoeg is, drinken baby’s vaak alleen het eerste toeschietreflex weg. Het is namelijk verre van prettig om te drinken met een gefixeerd tongbeen. In de praktijk laat ik vaak ouders voelen hoe het is als hun tongbeen gefixeerd wordt en zij zelf moeten slikken of hun tong tegen hun gehemelte aan moeten duwen.

​

De nek en zijn wervels

Verschillende kaakspieren, het tongbeen en je borstkas zitten vast aan je nek. Als de nek van een baby niet goed kan strekken (Let op! Dit is geen overstrekken, maar de kleine strekking van de eerste nekwervels!), kan je baby geen grote aanhap maken. Daarnaast kan je baby niet effectief drinken wanneer de nek gebogen is. Eerder werden dit ook wel de baby’s met het KISS-syndroom genoemd.

Daarnaast kan het ook nog zijn dat je baby beperkt is in zijn draaibewegingen van de nek. Deze bewegingen heeft je baby nodig voor een optimaal zoekreflexen voor de borst of fles. Wanneer ouders de fles geven, zie ik vaak dat ze de fles in de mond van de baby stoppen in plaats van dat de baby zelf de fles in zijn/haar mondje neemt.

​

Het gezicht

Een deel van het lichaam waar vaak niet naar gekeken wordt, is het deel boven de mond: Het gezicht van je baby. Als ik met de ouder(s) de behandelkamer in loop, kijk ik vaak al even snel in de maxi-cosi. Vaak kan ik al aan het gezichtje van de baby zien of hij/zij geboren is als sterrenkijker.

Baby’s die moeite hebben met een grote aanhap of effectief drinken, hebben vaak een flinke frons tussen hun wenkbrauwen en gespannen wangen, met name het deel tussen de ogen en de neus. Er bevinden zit ontzettend veel spieren en botten in het gezicht. Bij volwassenen zijn al deze botten aan elkaar gegroeid, maar bij baby’s is dit nog niet het geval. Wanneer deze spieren heel gespannen zijn, kan dit effect hebben op het gehemelte, maar ook op of de lipbandjes te kort zijn of lijken.

​

Het gehemelte

Elke baby die bij mij komt voor voedingsproblematiek check ik in zijn/haar mondje. Hoe ziet het gehemelte eruit en is deze gespannen of niet.

De normale rustpositie van de tong is tegen het gehemelte aan. Wanneer dit niet het geval is, kan een baby (ook al in de baarmoeder) een gotisch of hoog gehemelte vormen. Deze rustpositie is heel belangrijk. Als de tong tegen het gehemelte aan ligt, krijgen de hersenen een rustsignaaltje. Baby’s waarvan de tong niet tegen het gehemelte aan ligt tijdens hun slaap, slapen vaak onrustiger en worden sneller wakker.

Baby’s met een gotisch of hoog gehemelte pakken vaak alleen spenen met grote knobbels eraan, zoals bijvoorbeeld die van Bibs of Frogg. Deze raad ik dan weer af, omdat deze speenvorm ervoor zorgt dat het gehemelte niet kan dalen en afvlakken, waardoor problemen in stand gehouden kunnen worden.

​

Osteopathie en borstvoeding

Bij Gorte Osteopathie werken bij samen met lactatiekundigen, preverbale logopedisten, verloskundigen en verschillende hulpverleners die de tongriem klieven. Het komt regelmatig voor dat u door wordt verwezen met borstvoedingsproblematiek naar de osteopaat. Let er wel op dat de osteopaat waar u heen gaat ook daadwerkelijk verstand heeft van tongriemen en borstvoeding.

Wij vervangen niet het consult van een lactatiekundige en beoordelen geen te korte tongriemen. Het beoordelen of uw baby een te korte tongriem heeft of niet is specialistisch, daarvoor verwijzen wij u graag door naar een lactatiekundige en soms ook al meteen naar één van de tongriemklinieken/praktijken waarmee wij samenwerken.

Ook wanneer er geen sprake is van een te korte tongriem, maar wanneer een baby gespannen is, kan de lactatiekundige u doorverwijzen naar Gorte Osteopathie. Bovengenoemde zaken kunnen namelijk ook voorkomen bij baby’s die geen te korte tongriem hebben.

​

Osteopathie nadat de te korte tongriem is gekliefd

Bij Gorte Osteopathie geven wij ook de nazorg nadat uw baby zijn tongriem is gekliefd. Wanneer de lactatiekundige merkt dat de baby ook na de behandeling van de tongriem nog erg gespannen is, kan de osteopaat helpen de baby te ontspannen en de drinktechniek te verbeteren.

Bij de Tongriempraktijk in Nijmegen wordt vaak gesproken over de verschillende pijlers die goed moeten zijn voor het optimaal kunnen drinken van een baby.

Dit zijn:

• De lengte van de tongriem en/of lipband

• De ontspannen van het weefsel wat invloed heeft op de tongriem en/of lipband

• Lactatiekundige zorg

• De inzet van ouders

​

Wanneer één van deze pijlers niet voldoende toereikend is, zal het klieven van de tongriem waarschijnlijk niet het gewenst effect hebben.

Het komt nog wel eens voor dat ouders verwachten dat meteen alle problemen opgelost zijn wanneer de tongriem gekliefd is. Helaas is in de meeste gevallen die niet van toepassing. Een baby kan door spierspanning blijven compenseren in zijn oude drinktechniek waardoor klachten blijven bestaan.

 

Bij Gorte Osteopathie beseffen wij dat het slagen van borstvoeding geven, niet eeuwig op zich kan laten wachten. Je bent namelijk afhankelijk van een periode waarin (drink)reflexen nog aanwezig zijn. Daarom zijn er elke week naast de reguliere consulten ook spoedconsulten beschikbaar.

 

Wat velen niet weten, is dat de lactatiekundige niet alleen beschikbaar is voor ouders en baby’s die borstvoeding geven, maar ook voor fles gevoede baby’s. Ook als in deze fles kunstvoeding zit.

​

Gorte Osteopathie en de tongriemkliniek of tongriempraktijk

Wij werken vaak samen met verschillende zorgverleners die tongriemen klieven. Korte lijntjes zijn fijn. Indien nodig, hebben wij voor of na het osteopathie consult contact met de lactatiekundige die u gezien heeft in de tongriemkliniek/praktijk. Indien u een verslag gekregen heeft van uw lactatiekundige of andere hulpverlener, kunt u dit meenemen naar uw osteopathie consult.

 

Bij de Tongriemkliniek in Groningen staat Gorte Osteopathie vermeldt op de lijst van zorgverleners voor osteopatische behandeling voor of na het klieven van de tongriem.

​

Kan een osteopaat het klieven van een te korte tongriem voorkomen?

Deze vraag is niet 100% met een ja of een nee te beantwoorden. Ik zie in mijn praktijk baby’s die dezelfde klachten hebben als baby’s met een te korte tongriem. De ene keer is de oorzaak in daadwerkelijk de te korte tongriem te vinden en soms zijn er onderliggende oorzaken waardoor baby’s deze klachten hebben.

Daarom vind ik het juist zo fijn om samen te werken met lactatiekundigen, verloskundigen, preverbale logopedisten en tongriemklinieken/praktijken. Zoals hierboven moeten alle pijlers goed zijn voor het drinken optimaal kan verlopen. Ik denk dat er hulpverleners zijn die te snel aan het aspect van de lichamelijke ontspanning gaan. Dagelijks zie ik baby’s die stijf zijn, niet mobiel of veel te hoge of juist te lage reflexactiviteit hebben. Bij deze baby’s zal het klieven van de tongriem niet het gehoopte resultaat geven.

​

Bij welke osteopaat kan ik terecht met mijn baby met een te korte tongriem?

Helaas heeft niet elke osteopaat kennis en kunde van tongriemen, laat staan van borstvoeding. Bij Gorte Osteopathie zijn Anneke en Hendrieke gespecialiseerd in het behandelen van baby’s. Wij hebben alle drie (Maria, Anneke en Hendrieke) de specialisatie cursus over ‘The Tongue Tie’ gevolgd. Mocht u buiten onze praktijk op zoek zijn naar een osteopaat voor uw baby, zorg ervoor dat u bij een osteopaat terecht komt die de 2 jarige specialisatie opleiding voor baby’s en de cursus ‘The Tongue Tie’ heeft gevolgd.

​

Een te korte tongriem bij volwassenen

Als ouders bij mij komen met hun baby, komen ze er nog wel eens achter dat zij zelf ook een te korte tongriem hebben of hadden (soms scheurt het tongriempje bij een val). In mijn praktijk heb ik ook een dame gezien van rond de 40 jaar die haar tongriem heeft laten klieven. Zij heeft tongtraining gedaan in combinatie met osteopathie behandelingen. Na enkele maanden zag je duidelijk het verschil in haar gelaat, deze was minder gespannen. Tevens veranderde haar houding, deze werd rechter. Daarnaast verdwenen een aantal van haar klachten.

 

Wilt u een afspraak maken? Dit kan eenvoudig via de online agenda.

​